دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

دانشکده حقوق

پایان نامه  برای دریافت  درجه‌ی کارشناسی ارشد در رشته‌ی حقوق

گرایش تجارت بین­الملل

عنوان

تاثیر تحریم بر صنعت نفت ایران

استاد راهنما

جناب آقای دکتر علیرضا سلیمانی

استاد مشاور

جناب آقای دکتر علی امیری پور قصاب

تابستان 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2

1 نفت……………………………………………………………………………………………………………………………………6

1-1  ارزش نفت و وابستگی دنیا به آن………………………………………………………………………………………………..7

1-1-1  ذخایر نفتی اثبات شده……………………………………………………………………………………………………………7

1-1-2  نقش خاورمیانه در تولید نفت………………………………………………………………………………………………….8

1-1-3  تامین انرژی در ایالات متحده (بزگترین تحریم­کننده­ی ایران)……………………………………………………..10

1-1-3-1 گسترش کاوش­های نفتی……………………………………………………………………………………………………12

1-1-3-2  منابع تجدیدپذیر………………………………………………………………………………………………………………12

2  تحریم………………………………………………………………………………………………………………………………14

2-1  تحریم اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………………….15

2-1-1  تحریم­های اقتصادی از جهت هدف………………………………………………………………………………………..15

2-1-2  ابعاد نظری تحریم………………………………………………………………………………………………………………..16

2-1-3  تفاوت عمده­ی تحریم­ها………………………………………………………………………………………………………..17

2-1-4  ابعاد حقوقی تحریم………………………………………………………………………………………………………………18

2-1-5  تحریم در چارچوب سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………………….19

2-1-6  انواع تحریم­های اقتصادی……………………………………………………………………………………………………..20

2-1-6-1  تحریم یک طرفه………………………………………………………………………………………………………………21

2-1-6-2  تحریم چند جانبه……………………………………………………………………………………………………………..21

2-1-6-3  تحریم توسط شورای امنیت………………………………………………………………………………………………22

2-1-7  هزینه­های تحریم………………………………………………………………………………………………………………….23

2-1-8  اثر بخشی تحریم………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2  تحریم­های اعمال شده علیه ایران……………………………………………………………………………………………….27

2-2-1  تحریم­های سازمان ملل…………………………………………………………………………………………………………27

2-2-1-1  اثرات تحریم­های سازمان ملل……………………………………………………………………………………………27

2-2-1-1-1  اثر بر بخش اقتصادی……………………………………………………………………………………………………28

2-2-1-1-1-1  اثر بر بخش صنعت………………………………………………………………………………………………….28

2-2-1-1-1-2  اثر بر بخش کشاورزی………………………………………………………………………………………………30

2-2-1-1-1-3  اثر بر بخش مالی……………………………………………………………………………………………………..30

2-2-1-1-1-4  اثر بر بخش خدمات…………………………………………………………………………………………………30

2-2-1-1-1-5  اثر بر بخش بازرگانی………………………………………………………………………………………………..31

2-2-1-1-2  اثر بر متغیرهای کلان اقتصادی……………………………………………………………………………………….32

2-2-1-1-2-1  تورم………………………………………………………………………………………………………………………32

2-2-1-1-2-2  بیکاری…………………………………………………………………………………………………………………..33

2-2-1-1-2-3  سرمایه­گذاری………………………………………………………………………………………………………….33

2-2-1-1-2-4  رشد اقتصادی………………………………………………………………………………………………………….33

2-2-1-1-2-5  حجم تجاری و تراز بازرگانی…………………………………………………………………………………….34

2-2-1-1-2-6  نرخ ارز و ذخایر ارزی……………………………………………………………………………………………..34

2-2-1-1-3  اثرات کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت…………………………………………………………………………34

2-2-1-1-3-1  اثرات کوتاه مدت…………………………………………………………………………………………………….34

2-2-1-1-3-2  اثرات میان مدت………………………………………………………………………………………………………35

2-2-1-1-3-3  اثرات بلند مدت………………………………………………………………………………………………………35

2-2-2  تحریم­های کشورهای مختلف علیه ایران………………………………………………………………………………..35

3  بخش صنعت نفت………………………………………………………………………………………………………………38

3-1  نحوه­ی توزیع و پخش فرآورده­های نفتی از ابتدای پیدایش نفت ایران…………………………………………….38

3-2  تاریخچه­ی توزیع و پخش نفت و فرآورده­های نفتی……………………………………………………………………..38

3-2-1  دوره­ی فعالیت “شرکت نفت انگلیس / پرشیا” 1287تا 1312 ه.ش 1908 تا 1933 م……………………38

3-2-2  دوره­ی فعالیت از سال 1312 هـ . ش.(1933 میلادی) تا نهضت ملی شدن صنعت نفت………………..39

3-2-3  دوره­ی بعد از خلع ید از “شرکت نفت انگلیس و ایران” و نهضت ملی شدن صنعت نفت…………….40

3-3  تاسیس و تکامل “شرکت ملی پخش فرآورده­های نفتی ایران”……………………………………………………….41

3-4  مروری بر جایگاه صنعت نفت در اقتصاد ایران…………………………………………………………………………….43

3-4-1  جایگاه نفت در واردات…………………………………………………………………………………………………………45

3-4-2  میزان سهم صادرات نفت در عرضه­ی ارز مورد نیاز کشور…………………………………………………………46

3-4-3  نقش نفت بر درآمد دولت……………………………………………………………………………………………………..47

3-4-3-1  رانت………………………………………………………………………………………………………………………………49

3-4-3-2  دولت رانتیر و ویژگی‌های آن…………………………………………………………………………………………….49

3-4-3-3  رانتریسم…………………………………………………………………………………………………………………………51

3-4-3-4  تأثیرات و پیامدهای رانت………………………………………………………………………………………………….51

3-4-3-4-1  تأثیرات آن بر ساخت دولت………………………………………………………………………………………….51

3-4-3-4-1-1  افزایش استقلال دولت از جامعه………………………………………………………………………………..51

3-4-3-4-1-2  بی‌نیازی دولت از ایجاد دموکراسی و مانع گذاشتن در مسیر توسعه­ی سیاسی…………………..52

3-4-3-4-1-3  تضعیف توان استخراجی و باز توزیعی دولت………………………………………………………………52

3-4-3-4-1-4  تبدیل شدن دولت به توزیع کننده­ی رانت……………………………………………………………………53

3-4-3-4-2  تأثیرات آن بر اقتصاد……………………………………………………………………………………………………53

3-4-3-4-2-1  رشد روحیه­ی رانتیری در اقتصاد و جامعه…………………………………………………………………..53

3-4-3-4-2-2  اقتصاد مصرفی…………………………………………………………………………………………………………54

3-4-3-4-2-3  گسترش بخش عمومی اقتصاد……………………………………………………………………………………54

3-4-3-4-2-4  اخلال در برنامه‌های توسعه­ی اقتصادی……………………………………………………………………….55

3-4-3-4-3  تأثیرات آن بر اجتماع……………………………………………………………………………………………………55

3-4-3-4-3-1  تضعیف گروه­های اجتماعی………………………………………………………………………………………55

3-4-3-4-3-2  رشد بوروکراسی………………………………………………………………………………………………………56

3-4-3-5  دولت شبه رانتیر………………………………………………………………………………………………………………57

3-4-3-6  ایران دولتی رانتیر…………………………………………………………………………………………………………….57

3-5  مشکلات پیش رو…………………………………………………………………………………………………………………….58

3-5-1  تاثیرات تحریم بر صنعت نفت ایران……………………………………………………………………………………….62

3-5-1-1  افزایش ریسک سرمایه سرمایه­گذاری………………………………………………………………………………….62

3-5-1-2  سابقه­ی تاریخی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران…………………………………………………………………..63

3-5-1-2-1  دوره­ی اول ( قبل از 1310)…………………………………………………………………………………………..63

3-5-1-2-2  دوره­ی دوم (1335 – 1310)…………………………………………………………………………………………64

3-5-1-2-3  دوره­ی سوم (1357- 1335)…………………………………………………………………………………………65

3-5-1-2-4  دوره­ی چهارم (1372-1357)……………………………………………………………………………………….65

3-5-1-2-5  دوره­ی پنجم ( بعد از 1372)…………………………………………………………………………………………66

3-5-1-3  عوامل متعدد عدم جذب سرمایه­گذاری خارجی…………………………………………………………………..67

3-5-1-3-1  عوامل خارجی…………………………………………………………………………………………………………….67

3-5-1-3-2  عوامل داخلی………………………………………………………………………………………………………………68

3-5-2  چاه­های پیر…………………………………………………………………………………………………………………………69

3-5-3  میادین مشترک…………………………………………………………………………………………………………………….70

3-5-3-1 میادین مشترک با عراق………………………………………………………………………………………………………72

3-5-3-2  میادین مشترک با عربستان…………………………………………………………………………………………………74

3-5-3-3  میادین مشترک با امارات……………………………………………………………………………………………………75

3-5-3-4  میادین مشترک با کویت و عمان…………………………………………………………………………………………77

3-5-3-5  بزرگترین میدان گازی جهان، مشترک بین ایران و قطر…………………………………………………………..78

3-5-4  مشکلات تامین دکل­های نفتی………………………………………………………………………………………………..80

3-5-4-1  دکل­های چینی آری یا خیر؟!……………………………………………………………………………………………..82

3-5-4-2  افزایش تعرفه­ی واردات دکل چینی توسط دولت………………………………………………………………….84

3-5-5  مشکلات فروش نفت…………………………………………………………………………………………………………..87

3-5-6  قانون داماتو…………………………………………………………………………………………………………………………90

3-5-7  معضل بنزین………………………………………………………………………………………………………………………..91

3-5-8  مشکلات صنعت نفت در دریای خزر……………………………………………………………………………………..93

3-5-9  مسدود کردن حساب بانک­های ایران………………………………………………………………………………………96

3-6  راه­کارهای کلی مقابله با تحریم…………………………………………………………………………………………………..97

3-6-1  همگرایی با همسایگان درتدوین رژیم حقوقی برای استفاده ازمخازن مشترک……………………………….98

3-6-2  سرمایه­گذاری در بخش استخراج و پالایش نفت………………………………………………………………………99

3-6-3  تزریق گاز و آب به میدان­های نفتی………………………………………………………………………………………100

3-6-4  ترتیب و انتصاب مدیران کارآمد…………………………………………………………………………………………..104

3-6-5  تعریف خط سبز در پروژه­های هزینه بر چند فازی صنعت نفت……………………………………………….105

3-6-6  شدت انرژی……………………………………………………………………………………………………………………..105

3-6-7  مثالی عینی داخلی و برای مقابله با تحریم……………………………………………………………………………..106

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….117

چکیده

با توجه به اهمیت نفت در دنیای امروز و نقش انکار نشدنی آن در واردات، صادرات، درآمد دولت، ارز مورد نیاز کشورها و تاثیر آن در تمام بخش­های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، تأمین با ثبات انرژی همواره یکی از مهم­ترین دغدغه­های دولت­ها بوده است. مسئله­ی انرژی که نفت و گاز شکل غالب و  آن را تشکیل می­دهد می­تواند به عنوان یک اهرم در مناسبات سیاسی بکار رود و هرنوع اخلال در استخراج، فروش، واردات و یا صادرات نفت وگاز و یا کالاها و تکنولوژی وابسته به آن که شاید تحریم مهم­ترین آن می­باشد، می­تواند هزینه­های زیاد و صدمات هنگفتی را بر دولت­های صادرکننده یا وارد کننده تحمیل کند. از کشف اولین چاه نفت در مسجد سلیمان که بیش از یک قرن از آن می­گذرد تا به امروز این صنعت با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بوده است؛ از تلاش برای ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28مرداد تا جنگ تحمیلی و تحریم­ها. در حال حاضر نیز بر اثر تحریم­ها این صنعت با چالش­های اساسی مواجه است. از تحریم خرید نفت ایران و استرداد پول نفت فروخته شده گرفته تا ممنوعیت فروش مواد خام و تکنولوژی استخراج نفت و دکل­های نفتی به ایران، و از همه مهم­تر ممنوعیت سرمایه­گذاری در این بخش توسط سرمایه­گذار خارجی که­ منجر به بروز مشکلات عدیده­ای در تامین بسیاری از کالاهای ضروری صنعت نفت شده است. از سوی دیگر حتی در صورت دور زدن تحریم­ها، اقلام مورد نیاز مهم که گاهی از تکنولوژی روز نیز برخوردار نیستند با هزینه­های بیشتر و در زمان طولانی­تر در اختیار پروژه­ها قرار می­گیرند، که اثر بخشی مطلوب را ندارند. برای رهایی از این بحران باید در وهله­ی اول با همراه شدن با دنیا در صدد رفع تحریم­ها کوشید و در حال حاضر با استفاده از راه­هایی برای جذب سرمایه­گذار خارجی، دیپلماسی با شریکان منابع مشترک و تربیت و انتصاب مدیران کارآمد،  خط سبز در پروژه­های هزینه بر چند فازی صنعت نفت، تزریق گاز و آب به میدان­های نفتی و چاه­های نفت پیر برای استخراج بیشتر،  اثر تحریم­ها را کم کرد. و در نهایت باید با سرمایه­گذاری در بخش­های دیگر صنعتی و اقتصادی کشور وابستگی به نفت را کم کرد.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 228