دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

دانشکده حقوق

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد «M.A»

گرایش حقوق خصوصی

عنوان:

مقررات مبتنی بر قاعده احسان در حقوق ایران

استاد راهنما:

دکتر سیدحسین سادات حسینی

تابستان 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده 1

مقدمه. 2

بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق.. 2

اهداف پژوهش… 3

سوال اصلی تحقیق.. 3

سوالات فرعی تحقیق.. 3

تعریف متغیرها و پیش فرض‌های پژوهش… 3

پیشینه و روش تحقیق.. 4

فصل اول مفهوم، ماهیت، ادله، و عناصر (ارکان) و قلمرو قاعده احسان. 6

1-1- مفهوم قاعده فقهی.. 7

1ـ1ـ1 معنای لغوی قاعده 7

1ـ1ـ2 معنای اصطلاحی قاعده 7

1ـ1ـ3 معنای قاعده در فقه. 7

1ـ2 ضمان و مسقطات آن. 8

1ـ2ـ1 مفهوم ضمان. 8

1ـ2ـ1ـ1 معنای لغوی ضمان. 8

1ـ2ـ1ـ2 معنای اصطلاحی ضمان. 9

1ـ2ـ2 اقسام ضمان. 11

1ـ2ـ2ـ1 اقسام ضمان در حقوق.. 11

1ـ2ـ2ـ2 اقسام ضمان در فقه. 15

1ـ2ـ3 مسقطات ضمان. 16

1ـ2ـ3ـ1 قاعده استیمان. 17

1ـ2ـ3ـ2 قاعده اذن. 17

1ـ2ـ2ـ3 قاعده احسان. 21

1ـ3 مفهوم و ماهیت احسان. 21

1ـ3ـ1 مفهوم احسان. 21

1ـ3ـ1ـ1 معنای لغوی احسان. 21

1ـ3ـ1ـ2 معنای اصطلاحی احسان. 22

1ـ3ـ2 ماهیت احسان. 23

1ـ3ـ2ـ1 نسبت به عمل.. 23

1ـ3ـ2ـ2 نسبت به قصد و واقع. 26

1ـ4 ادله قاعده احسان. 27

1ـ4ـ1 آیات… 27

1ـ4ـ1ـ1 آیه 91 سوره مبارکه توبه. 27

1ـ4ـ1ـ2 آیه 60 سوره الرحمن.. 31

1ـ4ـ2 روایات… 34

1ـ4ـ3 عقل.. 35

1ـ4ـ4 اجماع. 37

1ـ5 مفاد و قلمرو قاعده احسان. 38

1ـ5ـ1 مفاد قاعده احسان. 38

1ـ5ـ1ـ1 قصد و نیت… 38

1ـ5ـ1ـ2 قلمرو قاعده احسان. 42

1ـ5ـ2 ارتباط قاعده احسان با دیگر قواعد فقهی.. 48

1ـ5ـ2ـ1 رابطه قاعده احسان با قاعده علی الید و قاعده اتلاف… 48

1ـ5ـ2ـ2 احسان و اضطرار. 49

فصل دوم کاربرد قاعده احسان در قوانین موضوعه. 52

2ـ1 قاعده احسان و دفاع مشروع. 53

2ـ2 قاعده احسان و حقوق عمومی.. 55

2ـ2ـ1 عدم مسئولیت دولت در ایفای وظایف مقرر. 56

2ـ2ـ2 مسئولیت ناشی از اشتباه قاضی.. 58

2ـ2ـ3 اصل49 قانون اساسی.. 60

2ـ3 قاعده احسان و قانون مجازات اسلامی سابق و جدید. 61

2ـ3ـ1 مفهوم تسبیب… 61

2ـ3ـ2 موار اجرای قاعده احسان در فرض تسبیب… 63

2ـ3ـ2ـ1 حفر چاه در ملک شخص و ملک غیر. 64

2ـ3ـ2ـ2 حفر چاه در معبر عمومی.. 64

2ـ3ـ3 سایر موارد تسبیب در قانون مجازات اسلامی سابق.. 67

2ـ3ـ3ـ1 ماده 341 ق.م.ا سابق و ماده 509 ق.م.ا جدید. 67

2ـ3ـ3ـ2 ماده 343 ق.م.ا سابق و ماده 514 ق.م.ا جدید. 68

2ـ3ـ3ـ3 ماده 345 ق.م.ا سابق.. 69

2ـ3ـ3ـ4 ماده 355 ق.م.ا سابق.. 70

2ـ4 قاعده احسان و اداره مال غیر. 71

2ـ4ـ1 کاربرد قاعده احسان در اداره مال غیر. 71

2ـ4ـ2 مبانی و ماهیت اداره مال غیر. 71

2ـ4ـ2ـ1 مبنای فقهی.. 71

2ـ4ـ2ـ2 مبنای حقوقی.. 72

2ـ4ـ3 ارتباط قاعده احسان و اداره مال غیر در حقوق ایران. 73

2ـ4ـ4 بررسی تطبیقی اداره مال غیر در حقوق ایران با حقوق فرانسه و مصر. 74

2ـ4ـ4ـ1 دخالت… 75

2ـ4ـ4ـ2 قصد اداره اموال دیگر. 78

2ـ4ـ4ـ3 ناتوانی مالک از اداره 80

2ـ4ـ4ـ4 ضرورت اداره 81

2ـ4ـ5 آثار اداره مال غیر در مطالعه تطبیقی حقوق ایران و مصر و فرانسه. 82

2ـ4ـ5ـ1 تعهدات مدیر. 82

2ـ4ـ5ـ2 تعهدات مالک… 85

2ـ5 مسئولیت پزشک… 89

2ـ5ـ1 اصل احسان در مسئولیت پزشک… 89

2ـ5ـ2 احسان بودن پزشک از دیدگاه فقها 92

2ـ5ـ2ـ1 دیدگاه اول. 92

2ـ5ـ2ـ2 نقد دیدگاه اول. 93

2ـ5ـ2ـ3 دیدگاه دوم. 95

2ـ5ـ2ـ4 نقد دیدگاه دوم. 96

2ـ5ـ2ـ5 دیدگاه سوم. 98

2ـ5ـ2ـ6 نقد دیدگاه سوم. 99

2ـ5ـ3 موارد استثنا از قاعده احسان در اعمال پزشکی.. 100

2ـ5ـ3ـ1 تسبیب شاغلین به حرف پزشکی.. 101

2ـ5ـ3ـ2 اتلاف شاغلین حرف پزشکی در صورت تعدی و تفریط.. 100

2ـ5ـ3ـ3 اعمال پزشکی که هدف اصلی آنها درمان نیست… 101

2ـ5ـ3ـ4 اعمال پزشکی با اجرت فوق العاده 102

2ـ5ـ4 مسئولیت کیفری و مدنی پزشک… 102

2ـ5ـ4ـ1 مسئولیت مدنی.. 102

2ـ5ـ4ـ2 مسئولیت کیفری.. 103

3ـ5 کاربرد قاعده احسان در سایر قوانین.. 105

نتیجه گیری.. 107

فهرست منابع. 110

Abstract 115

چکیده

تحقیق حاضر با عنوان «مقررات مبتنی بر قاعده احسان در حقوق ایران» بیانگر یکی از قواعد مشهور و مسلم فقهی است، احسان در فقه و حقوق اسلامی به عنوان یکی از مسقطات ضمان بشمار می‌رود بدین معنا که هرگاه شخصی به قصد خیرخواهی و نیکی کردن به دیگران عملی انجام دهد و عمل وی بطور اتفاقی موجب ضرر و زیان به دیگری شود اقدام کننده یا فاعل ضامن نبوده و ملزم به جبران خسارت نیست فقهای امامیه برای حجیت قاعده احسان به (قرآن، سنت، اجماع، عقل) استناد نموده اند ولی تاکید ایشان بیشتر برروی آیات قرآن و دلیل عقلی می‌باشد.

در رابطه با کاربرد قاعده احسان در حقوق ایران می‌توان گفت که اکثر حقوق دانان معاصر اداره فضولی مال غیر (ماده 306ق.م) را مصداق قاعده احسان قلمداد می‌کنند، پیرامون احسانی بودن یا نبودن فعل پزشک نیز فقها دیدگاه‌ها و نظرات مختلفی را مطرح نموده اند قانون گذار در مواد (59،60، 319، 322 ق.م.ا سابق و 495، 496 ق.م.ا جدید) به مسئولیت مدنی و کیفری پزشک پرداخته است با بررسی دقیق ارکان و عناصر قاعده احسان بنظر می‌رسد که در عناوین فقهی و حقوقی دیگری همچون اضطرار و دفاع مشروع (مواد 55، 61 ق.م.ا سابق و 510 ق.م.ا جدید) هم رگه‌هایی از احسان وجود دارد.

قاعده احسان علاوه بر قلمرو حقوق خصوصی در حقوق عمومی نیز کاربرد دارد و فعل حاکم و کارگزاران اسلامی را در صورت عدم تقصیر می‌توان مصداقی از احسان بر شمرد.

کلید واژه ها: قاعده فقهی، قاعده احسان، مسقط ضمان، اداره مال غیر، مسئولیت پزشک، مسئولیت مدنی قاضی.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 233