دانشگاه آزاد اسلامی

پایان نامه ارشد رشته حقوق

با موضوع :

قتل از روی ترحم در مذاهب پنجگانه

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

قتل از روی ترحم از موضوعاتی است که خصوصا در نیم قرن اخیر مورد بحث محافل حقوقی٬ پزشکی اخلاقی و مذهبی قرار گرفته است. قتل ترحم آمیز یعنی کشتن عمدی بیمار لاعلاج توسط پزشک به انگیزه رهایی از درد.

قتل ترحم آمیز از منظر ادیان بزرگ الهی از جمله اسلام توجیهی ندارد. چون حق حیات٬ یک حق الهی است و از آنجایی که زندگی مقدس است٬ هیچ چیزی حتی بیماری و درد نمی تواند آن را توجیه کند. به طور کلی همه فقهای اسلامی اتفاق نظر دارند که اذن بیمار به پزشک گناه او را ساقط نمی کند چون این عمل حرام است. ولی در مذاهب خمسه٬ فقهاء در میزان تاثیر رضایت و اذن بیمار به پزشک٬ و قتل ناشی از ترک فعل در سقوط قصاص و دیه اختلاف نظر دارند. در حقوق کیفری ایران نیز نص صریحی در مورد رضایت به قتل وجود ندارد و در خصوص قتل با رضایت مجنی علی و قتل ناشی از ترک فعل بین حقوقدانان اختلاف نظر است. مهمترین یافته های این پژوهش از نظر نگارنده عبارتند از:

1. اذن بیمار نمی تواند مسقط قصاص باشد.
2. قتل ترحم آمیز با قوانین بین الملل حقوق بشر مغایر است و به طور مطلق حیات را مورد حمایت قرار داده است.
3. به دلیل عدم انطباق ماده 268 قانون مجازات اسلامی با قتل از روی ترحم به اذن بیمار از نظر حقوقی مجازات قصاص منتفی نمی گردد.

واژه های کلیدی: قتل ترحم آمیز٬ اتانازی٬ مجنی علیه٬ فقه٬ قصاص.     

 مقدمه

 اتانازی یا قتل ترحم آمیز به منزله پدیده ای است که جامعه انسانی خواه ناخواه با آن دست و پنجه نرم می کند٬ یکی از مقوله های مورد مطالعه حقوق پزشکی است که از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده و آگاهی بخشی به جامعه پزشکی در این خصوص و به ویژه رویکرد اتخاذی تقنینی قانون گذار کشورمان در این ارتباط به پزشکان در زمره اهداف نخستین این شاخه حقوقی است. هر چند پیشرفت های نوین علم پزشکی٬ زمینه معالجه و درمان بسیاری از بیماریهای لاعلاج و صعب العلاجی که تا دیروز بیماران را به کام مرگ می کشاند فراهم کرده است٬ اما این پیشرفت ها هرگز نقطه پایانی بر درد و رنج بشر و بیماری هایی که گریبانگر اوست نمی باشد. هر روز شاهد مرگ هزاران انسانی هستیم که به علت ابتلا به بیماری های مجهول و ناشناخته٬ امیدی به نجات و بهبودی آنها نیست. پزشکی که می داند دردی جانکاه همه وجود بیمارش را فرا گرفته و دیری نخواهد پایید که مرگ گریبانگر بیمار خواهد شد٬ در حالیکه بیمار از پزشک معالج می خواهد که به درد و رنج غیر قابل تحمل او پایان بخشد و در مواردی هم بدون درخواست او صورت میگیرد٬ اینها موضوعاتی هستند که در محافل    حقوقی٬ پزشکی٬ اخلاقی و مذهبی مطرح می باشند. و دیدگاه های متفاوتی بین متخصصان علم اخلاق٬ پزشکان٬ حقوقدانان و عالمان مذهبی کشورهای مختلف با توجه به نظام   فرهنگی٬ دینی و غیره … حاکم بر آنها وجود دارد. و هر یک از بعد تخصصی خود به بررسی موضوع پرداخته اند. بنابراین گذشته از ابعاد اخلاقی موضوع٬ مطالعه قتل از روی ترحم در مذاهب خمسه (شیعه٬ حنفیه٬ مالکیه٬ حنبلیه٬ شافعیه) و بررسی مسؤلیت ناشی از قتل ترحم آمیز به ویژه با رویکرد جدید قانون گذار ایران٬ ضرورتی اجتناب ناپذیر است. از این رو در این تحقیق ابتدا٬ مفهوم قتل ترحم آمیز و انواع آن را مورد بررسی قرار می دهیم و سپس با نگاهی تطبیقی نسبت به موضوع٬ به تشریح قتل ترحم آمیز از دیدگاه مذاهب خمسه و حقوق جزای ایران خواهیم پرداخت.

1-1- کلیات

1-1-1- بیان مساله

قتل از روی ترحم از موضوعاتی است که خصوصا در نیم قرن اخیر مورد بحث محافل    حقوقی٬ پزشکی٬ اخلاقی و مذهبی قرار گرفته است. هدف اصلی از ارتکاب این نوع قتل رهانیدن بیمار صعب العلاج از درد و رنج می باشد و بدین خاطر اتانازی به معنای قتل ترحم آمیز یا مرگ آسان به کار می رود (بسامی٬ ٬1388 ص 23 ).

موضوع مورد بحث در این تحقیق٬ بررسی جنبه های فقهی این نوع قتل در مذاهب خمسه و جنبه های حقوقی آن در کشور ایران می باشد 

انواع قتل ترحم آمیز:

تقسیم بندی دقیقی از انواع قتل ترحم آمیز وجود ندارد ولی غالبا به دو دسته کلی طبقه بندی می شود : 1. اجباری٬ داوطلبانه (اختیاری)٬ غیر داوطلبانه (غیر اختیاری) 2. فعال٬ غیر فعال.

اما برخی خودکشی به کمک پزشک را قسم دیگری از قتل ترحم آمیز می دانند لذا قتل ترحم آمیز را به دو نوع کلی تقسیم می کنند : 1. مستقیم 2. غیر مستقیم . بدین نحو که قتل ترحم آمیز مستقیم وغیر مستقیم به نقش کسی که عمل کشتن را انجام می دهد اشاره دارد٬ چنانچه پزشک خود اقدام به کشتن بیمار نماید این قتل ترحم آمیز مستقیم است اما اگر وسایل خودکشی را در اختیار او قرار دهد قتل ترحم آمیز غیر مستقیم است (بسامی٬ ٬1388 ص 36).

1. قتل ترحم آمیز فعال : این نوع قتل به صورت انجام یک فعل ارتکاب می یابد به عبارتی پزشک عمل مثبتی را در جهت سلب حیات از بیمار انجام می دهد مثل تزریق آمپول کشنده به او.
2. قتل ترحم آمیز غیر فعال : این نوع قتل به منع یا دریغ داشتن درمان حفظ کننده حیات اشاره دارد (ترک فعل). مثل امتناع از دادن دارو به بیمار (بسامی٬ ٬1388 ص 28 ).
3. قتل ترحم آمیز اجباری : این نوع قتل ترحم آمیز زمانی اتفاق می افتد که بیمار به طور واضح و آشکار از مردن امتناع می ورزد اما درخواست او پذیرفته نمی شود (بسامی٬ ٬1388 ص 39 ).
4. قتل ترحم آمیز اختیاری : این نوع قتل داوطلبانه یا ارادی نیز نامیده می شود و آن زمانی است که بیمار آنرا درخواست می کند .
5. قتل ترحم آمیز غیر اختیاری : این نوع قتل غیرداوطلبانه یا غیرارادی نیز نامیده می شود و آن زمانی اتفاق می افتد که به علت وضعیت خاص بیمار٬ قادر به اطلاع یافتن از خواسته او نیستیم و در واقع به کشتن بدون خواسته بیمار اشاره دارد (بسامی٬ ٬1388 ص40).

حال این سوال مطرح است که آیا رضایت بیمار به قتل خویش این حق را برای پزشک ایجاد می کند که اقدام به سلب حیات او نماید ؟

درحقوق جزای ایران اصولا به خاطر حفظ نظم عمومی جائی برای معافیت از مجازات نیست و حق مجازات از حقوق عمومی است٬ پس رضایت مجنی علیه رافع تقصیر مرتکب نیست(گلدوزیان٬ ٬1384 ص 147 ).

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 214