عنوان کامل پایان نامه :
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
تأثیر غیر مستقیم حبس در جرم زایی
علاوه بر تأثیر که مجازات حبس مستقیماً بر جرم زایی ایفا می‌نماید که در گفتار گذشته به اختصار به آن پرداخته شد در مواردی این مجازات به طور غیر مستقیم زمینه‌های ارتکاب جرم را در جامعه پدید می‌آورد. این موراد عبارتند از :
۱-۱۰-۲-۱ از هم پاشیدگی خانواده
اصل دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین مقرر داشته است :
«از آنجا که خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است، همه قوانین و مقررات و برنامه ریزی‌های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد.»
ملاحظه می‌کنید که اهمیت خانواده به عنوان قوی‌ترین نهاد اجتماعی و حفظ روابط خانوادگی در اصل مذکور به وضوح مورد تاکید قرار گرفته است. اما یکی از آثار ملموس و عینی زندان، از هم پاشیدگی کانون خانواده است. این امر باعث ایجاد مخاصمه، مناقشه و نفرت در محیط خانواده می‌گردد که در کامل ترین شکل خود به صورت طلاق و در مراحل خفیف تر به شکل طرد ازخانواده و یا قطع روابط ظاهرمی شود. « دلایلی که سبب طلاق میشودعبارتند از :
الف: فشارهای روحی و عاطفی که در نتیجۀ زندانی شدن مرد به زن واردمی آید. این مشکل بیشتر ناشی ازمجرم شناخته شدن همسر در جامعه است.
ب : طولانی شدن مدت حبس و در نتیجه مشکلات مادی و معنوی برای خانواده که موجب می‌شود زن در صدد طلاق بر آمده تا بتواند سرپرست جدید برای خود و فرزندانش پیدا کند. با افزایش سابقه، درصد وقوع طلاق افزایش چشمگیری می‌یابد[۱].»
به بیان دیگر در میان تکرار کنندگان جرم و کسانی که بیش از یک‌بار به حبس محکوم شده‌اند میزان طلاق افزایش چشمگیری می‌یابد. « به طوری کلی در مورد همۀ زندانیان معمولاً با رسیدن مدت حبس به دو سال، زنان تقاضای طلاق می‌کنند و هنگامی که زمان متوسط به ۳ سال بالغ شد، طلاق قطعی می‌شود[۲].»
از هم گسستگی خانواده و طلاق گرچه فی‌نفسه جرم نیست ولی یک عامل بسیار مهم جرم زا شمرده میشو دو در ازدیاد تبهکاری و به تبع آن تکرار جرم تأثیر فوق‌العاده ای دارد. اصولاً رابطه میان طلاق و جرم دو طرف‌هاست ؛ یعنی همان‌گونه که افزایش جرایم و به زندان رفتن موجب وقوع بیشتر طلاق می‌گردد، کثرت طلاق نیز سبب ازدیاد جرایم و تکرار آن می‌گردد[۳]. مهم‌ترین نکته قابل ذکر، خود، راهی بسیار مهم برای جلوگیری از تشدید تأثیر سوء زندان بر فرزندان زندانی و فرد زندانی است چرا که از یک طرف پدر یا مادری که محکوم به تحمل حبس هستند کمتر دل به روابط میان سایر زندانیان با خود که رابطه‌ای ناسالم است می‌بندند و از طرف دیگر احساس مسئولیت و توجه آنان نسبت به فرزندان خود همواره قوی و استوار باقی خواهد ماند که این موضوع از لحاظ روحی تأثیر بسیار مثبتی را به همراه خواهد داشت. وضعیت مددکاری و چگونگی خدمات رسانی به خانوادۀ زندانیان می‌تواند تا حدود زیادی از وخیم‌تر شدن اوضاع زندگی آن‌ها جلوگیری نماید. پس از انجام تحقیقاتی این نتیجه بدست آمده است که بیش از ۸۰ درصد از تبهکاران با سابقه و جانیان با چندین پیشینۀ کیفری از میان خانواده‌های از هم گسیخته برخاسته و یا قسمتی از زندگی نوجوانی خود را در خانواده‌های از هم پاشیده به سر برده‌اند[۴].
در خصوص طلاق، نتایج حاصله نشان می‌دهد که همبستگی و نسبت مستقیم بین طلاق و بزهکاری وجود دارد،یعنی طلاق یک ضریب مثبت و عامل بسیار قوی برای ازدیاد تبهکاری است به طوری که مجموع تبهکاری بین مردانی که زنان خود را طلاق داده‌اند ۳تا۴ برابر بیشتر از جرایم مردان متأهل یا مجرد است و این نسبت در مورد جرایم جنسی علیه صغار به مراتب بالاتر است[۵].
در کشور ما مطابق بررسی‌هایی که صورت گرفته این نتایج به دست آمده است : ۷۰ درصد از طلاق‌های واقع شده برای مردان پس از اولین زندان آن‌ها رخ داده در حالیکه این نسبت برای زنان تنها ۲۴درصد است. مردان و زنانی که در زندگی آن‌ها طلاق رخ می‌دهد، ۶ برابر بیشتر به زندان می‌افتند. گرچه ممکن است طلاق به تنهایی علت ارتکاب جرم نباشد، زیرا طلاق و ارتکاب جرم مجموعاً معلول ناهنجاری‌های دیگر اجتماعی می‌باشند ولی در هر حال از طریق کاهش هزینه و افزایش منافع جرم نقش تشدید کننده‌ای در احتمال ارتکاب جرم دارد.
۱-۱۰-۲-۲ بیکاری و طرد اجتماعی
از تبعات منفی و آثار زیان‌بار دیگر زندان از دست دادن شغل و نیز طرد اجتماعی است. بزهکاری که پس از تحمل کیفر حبس از زندان آزاد گردیده و وارد اجتماع می‌شود در راه اشتغال خویش موانع عدیده ای را مشاهده می‌نماید و حتی در بسیاری از موارد به دلایلی از قبیل بی اعتمادی مدیریت، مقررات مربوطه به کارکنان دولت، غیبت طولانی از محیط کار، از دست دادن سرمایه و… شغل سابق خود را از دست داد.
پر واضح است هرچه حساسیت این مشاغل نسبت به زندان بیشتر باشد، برگشت مجدد به کار و یا یافتن شغل مشابه آن مشکل‌تر و امکان آن کمتر خواهد بود. این امر در روحیه و طرز نگرش زندانی آزاد شده تأثیر گذاشته، تغییراتی را در شخصیت او بوجود آورد که الزاماً به ناچار او را به کارهایی سوق خواهد داد که نسبت به زندان و سایر مجازات و انواع جرایم تأثیر پذیر نبوده و از حساسیت کمتری برخوردار باشد. زیرا اینگونه افراد « در مقابل وسوسه‌های شیطانی به قدری ضعیف هستند که یارای مقاومت با آن‌ها را ندارند و نمی‌توانند خود را با اوضاع و احوال نوینی که برای آنان بوجود آمده است تطبیق دهند، عنان قدرت را از دست می‌دهند برای چاره جویی به جرایم حمل و استعمال مواد مخدر، کلاهبرداری، خیانت در امانت، ولگردی و گدای روی می‌آورند[۶].»
براین اساس می‌توان نتیجه گرفت که بیکاری در سقوط اخلاق عمومی تأثیر بسزایی داشته و سبب کثرت جرایم خواهد شد، زیرا همان‌گونه که گفته شد اینگونه افراد جذب کارهایی می‌شوند که نسبت به زندان و اصولاً جرایم، فاقد حساسیت بوده و یا از حساسیت کمتری برخوردار باشد و حتی ممکن است مستقیماً به ارتکاب اعمال مجرمانه رویکرد داشته باشد.
«اکثریت بیکاران در جرم حمل و استعمال مواد مخدر متمرکز می‌باشند و ممکن است بخشی از این بیکاری ناشی از حبس‌های قبلی باشد. رابطه میان سابقه و فعالیت نشان می‌دهد که هرچه افراد سابقه دار تر باشند به مقدار بیشتری بیکار هستند که البته این دو متغیر یکدیگر را تشدید می‌کنند[۷].»
از طرف دیگر زندان موجب طرد اجتماعی زندانی از سوی دیگران خواهد شد. درصد قابل توجهی از خانواده‌ها، اقوام، دوستان و هم محله‌ای ها نسبت به او بی اعتنا شده و هیچ تمایلی نسبت به معاشرت با وی از خود نشان نمی‌دهند. این امر می‌تواند سبب گردد که شخص مطرود به جای عبرت و مهر و عاطفه، انتقام و کینه بر دل نشانده و هرچه بیشتر از جامعه و اطرافیان فاصله گرفته تا به دور از نظارت و کنترل اجتماعی به ارتکاب اعمال مجرمانه مبادرت ورزد.
البته نباید از نظر دور داشت که عواملی از قبیل میزان تحصیلات، سن، نوع جرم و سابقه در کیفیت و کمیت این تأثیر گذاری و میزان طرد اجتماعی نقش بسزایی خواهند داشت و هرچه بر میزان سواد، سن و مدت حبس محکوم افزوده شده و میزان جراحت عفت و اخلاق عمومی و نظم اجتماعی شدت یابد، میزان طرد اجتماعی بیشتر خواهد بود و هرچه بر این میزان افزوده شود، ارتکاب مجدد جرم و تکرار جرم بیشتر خواهد بود.
سوالات یا اهداف پایان نامه :
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل با فرمت ورد می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:
لینک بالا اشتباه است
:: بازدید از این مطلب : 81
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
