چکیده:

این پژوهش به زمینه‌های ظهور و گسترش گفتمان‌های مبارز دینی در دهه‌های 40 و50 که باعث پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکل‌دهی نظام جمهوری اسلامی شده است، می‌پردازد. پرسش بنیادین این جُستار، چگونگی ظهور و گسترش گفتمان‌های مبارز دینی و برتری آن نسبت به گفتمان‌های غیردینی در ایرانِ دهه‌ی چهل و پنجاه می‌باشد. نگارنده در پاسخ به این پرسش، درصدد برآمد تا با پایبندی به الزامات روش تحلیلی– تاریخی و گفتمانی، پس از بحث نظریه گفتمان لاکلا و موفه، فرضیه مورد بحث خود مبنی بر اینکه؛ شکست گفتمان‌های چپ و لیبرال در مبارزه با رژیم پهلوی از یک سو و اسرار رژیم برنوسازی خطّی و مذهب ستیزی از سوی دیگر که موجب ظهور گفتمان‌های مبارز دینی در دهه‌های چهل و پنجاه در ایران گردید، را به‌آزمون بگذارد.

به‌عبارتی‌، در شرایط بی‌قراری جامعه و فضای نسبتاً باز سیاسی به‌ وجود آمده پس از فروپاشی گفتمان مطلقه پهلوی اول، جامعه ایران شاهد ظهور و گسترش گفتمان‌های متعدد از جمله: گفتمان‌های چپ، ملی‌گرای لیبرال و دینی، در دهه‌های 20 و 30 بوده است. اما از یک سو، گفتمان‌های مبارز غیردینی به‌ دلیل ضعف دال مرکزی و عدم تثبیت هارمونی، توان تبدیل به گفتمان هژمون را نداشته، و در مواجه با گفتمان پهلویسم دچار ضعف و ناکارآمدی شدند. از سوی دیگر، عدم هماهنگی دال‌های گفتمان پهلویسم با مؤلفه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی جامعه ایران، گفتمان فوق نتوانست هژمونی خود را تثبیت و تداوم بخشد. به همین دلیل گفتمان‌های مبارز دینی در دو دهه منتهی به انقلاب با استفاده از دال‌های خالی موجود در آن فضا و با مفصل‌بندی مناسب توانستند به هژمونی گفتمان برای مبارزه با سلطنت تبدیل شوند.

کلید واژه ها: گفتمان، لاکلا و موفه، گفتمان‌های مبارز غیر دینی، گفتمان پهلویسم، گفتمان‌های مبارز دینی.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

فصل اول: کلیات

1- تعریف مسأله…………………………………………………………………………………….. 2

2- سوال اصلی………………………………………………………………………………………… 3

3- سوالات فرعی…………………………………………………………………………………….. 3

4- فرضیه اصلی ……………………………………………………………………………………… 3

5- فرضیات فرعی……………………………………………………………………………………. 3

6- سوابق پژوهش  ………………………………………………………………………………….. 4

7- محدوده زمانی …………………………………………………………………………………. 10

8- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………. 10

9- ماهیت تحقیق…………………………………………………………………………………… 10

10- رویکردها و فنون جمع آوری اطلاعات ……………………………………………….. 10

11- تعریف برخی از مفاهیم …………………………………………………………………… 10

12-  سازماندهی پژوهش ……………………………………………………………………….. 12

فصل دوم: چارچوب نظری و روش‌شناسی

مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 15

فوکو………………………………………………………………………………………………….. 18

میشل پشو…………………………………………………………………………………………… 21

تئون ای وان دایک ………………………………………………………………………………. 21

نورمن فرکلاف …………………………………………………………………………………… 23

نظریه گفتمان لاکلا و موفه …………………………………………………………………… 25

مؤلفه‌ها و مفاهیم نظریه گفتمان لاکلا و موفه …………………………………………… 27

1- دال ومدلول …………………………………………………………………………………….. 28

دال مرکزی……………………………………………………………………………………………. 29

دال شناور…………………………………………………………………………………………….. 29

اختیاری بودن رابطه دال و مدلول ………………………………………………………………. 29

عنصر، وقته، حوزه گفتمان گونگی ……………………………………………………………… 31

2- مفصل بندی……………………………………………………………………………………… 31

هویت یابی…………………………………………………………………………………………… 32

هویت جمعی و هویت سوژه…………………………………………………………………….. 33

3- بی‌قراری………………………………………………………………………………………… 33

4- ضدیت وغیریت……………………………………………………………………………….. 34

برجسته‌سازی وحاشیه‌رانی………………………………………………………………………… 35

منطق تفاوت و منطق هم‌ارزی……………………………………………………………………. 35

رقابت ………………………………………………………………………………………………… 36

5- هژمونی وتثبیت معنا ………………………………………………………………………….. 37

انسداد یا توقف …………………………………………………………………………………….. 39

ساختارشکنی  ………………………………………………………………………………………. 40

...

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 68